08.05.1915
Передовиця The New York Herald із повідомленням про потоплення судна Lusitania німецькою субмариною, 8 травня 1915 року
В середу дня 5. мая 1915 в комнатї читальнї "Просьвіти" відбуло ся перше засїданє "Загальної Української Ради" по її перетвореню з дотеперішної галицької "Головної Української Ради".
Дмитро Віт[ов]ський: На "фонд".
У всїх ваших листах жадаєте, щоб писати вам про "подвиги" стрільцїв... А нїколи, нїколи ви не завдали собі труду глянути в душу тої маси.
С. Томашівський: Церква в українській істориї.
В сїй хвили... стає перед нами на весь зріст одно з першорядних питань нашого національного житя — питанє релїґійно-церковне.
◦ ◦ ◦ ◦ ◦ ◦ ◦ ◦ ◦ ◦
Признанє для українських стрільцїв.Від посла Сїнгалевича, котрий виїхав до табору українських стрільців, одержали ми 5. с. м. ось-яку цензуровану телєґраму, надану в Мункачеві: "Віддїли українських стрільцїв, котрі борють ся на фронтї, одержали вчора за свою геройську хоробрість найкрасшу похвалу і найгорячійше признанє від команди бриґади і дивізиї".
Народний Комітет на послїднім засїданю мин. суботи полагодив передовсїм справи, звязані з перетворенєм Головної Української Ради на Загальну Українську Раду. — З черги заняв ся Комітет питанєм орґанїзациї помочи і опіки для воєнних еміґрантів з Галичини і по звітї о. посла Онишкевича ухвалив дати почин відповідній акциї і взяти в нїй дїяльну участь. — Пп. д-р Олесницький і д-р Кость Левицький предложили Комітетови звіт з конференций у мінїстра скарбу і президента мінїстрів в справі правительственного проєкту галицької воєнної каси позичкової. Народний Комітет приняв звіт до відома і одобрив становище, заняте президиєю, яка в переговорах з правительством абсолютно поставила домаганє самостійного державного кредитового заведеня воєнного для Східної Галичини, необхідного як з причин прінціпіяльних, так і річевих.
Омелян Могильницький, б. директор львівської філїї "Карпатиї", помер нагло в Адмонтї в Стириї, де служив при загальнім ополченю. В. й. п.
Вістки про перемиських полонених.Др. Дмитро Левицький, адвокат краєвий в Бережанах, який перебув облогу Перемишля, пише з Актюбінська під датою 15. цьвітня до своєї ріднї у Відни: "Ми вже 16 днїв у дорозї; їдемо поки що до Ташкенту в Туркестанї. Всї ми здорові". Листівка має почтову росийську печатку з Самари, печатку росийської і австрийської цензури. Др. Іван Брик, що рівнож находить ся в росийськім полонї, телєґрафував до знакомих у Відни з Перовска на Сибірі.
"Подвиг" вшехпольського пшеора-руссофіла. В часї уступлюваня нїмецьких військ з під Варшави сховало ся 30 пруських жовнїрів дня 2. падолиста м. р. в кольськім римо-католицькім монастири оо. Бернардинів. Як стали наближати ся Москалї, то кс. пшеор Альфонс Єнджеєвский замок Прусаків на ключ та дав про них знати комендантови росийському, який забрав їх у свої руки. Та щастє воєнне зміняєть ся і Москалям прийшло ся незабаром уступати з міста Кола. Патер Єнджеєвський не мав уже охоти стрічати ся в друге з нїмецькими військами (оттак непричком, як станиславський комісар полїциї Лукомский і зелїзничий інжінєр Шмід з нашою армією) і втік до Варшави. На "патріотичний" подвиг патра Єнджеєвського звернув — як се офіциально оповіщено — увагу начальник краю та зарядив його материяльне забезпеченє на час позамонастирського перебуваня у Варшаві, крім сього зладив про все окремий рапорт до міністерства справ внутрішних. Безперечно, що сего факту не буде ніхто ґенералїзувати, алеж воно є неоспоримимою правдою, що з такими "русофільськими ступайками" в реверендах як патер Єнджеєвский, приходило ся в часї сеї війни богато разів стрічати ся в Королївстві не тільки військам нїмецьким і австро-угорським, але навіть і польським стрільцям. ос.
Про публичну і приватну поміч для воєнних еміґрантів з Галичини і Буковини.
Воєнні події на всїх теренах війни викликали між ин. питанє т. зв. воєнних еміґрантів, людий, що з всїляких мотивів уступаючи перед огневою лїнїєю воєнного фронту, дістали ся в глубину держави. Коли Галичина і Буковина стали воєнним тереном, то з обох тих країв значне число людий примусово евакуованих, або добровільних еміґрантів знайшло ся в західно-австрийських краях. Сотки тисяч людий опинило ся в чужім краю, переважно без нїяких засобів до житя. Обчисляють, що на воєнній еміґрациї опинило ся яких 800.000 мешканцїв Галичини і Буковини, себто майже 10 процент населеня, (з жидівського населеня, що виносило коло 800.000 душ в Галичинї, 400,000 опинило ся на еміґрациї, значить як раз 50 процент). З того на державну поміч було зданих коло 650.000 людий. Для держави повстало нове поважне питанє опіки, заосмотреня і удержаня тих еміґрантів.
Про орґанїзацию публичної та приватної опіки над еміґрантами подаємо тут важнїйші відомости на основі автентичних дат, зібраних д-ром Фридрихом Ляйтером.
Галицьких і буковинських воєнних еміґрантів (Flüchtlinge) поміщено або в баракових таборах, нарочно на ту цїль побудованих, або в т. зв. громадах для еміґрантів (Flüchtlingsgemeinden). До таких громад належить, як одинока в Долїшній Австриї, Відень. В Чехії є таких громад коло 200, крім того є громади для еміґрантів в Стириї та Країні. Баракові оселї є в Ґміндї на 30.000 людий (для Українцїв), в Вольфсберзї для 10.000 людий (рівнож для Українцїв), в Ляйбнїц для 20.000 людий, в Кґаєві (Graya), Торлїц, Міскольчи, разом для 20.000, в Хоцен в Чехії для 20.000. В Чехії є разом коло 120.000 еміґрантів, на Моравії кругло 40.000, в Стириї і Каринтиї по 10.000.
Найбільшою громадою для еміґрантів є Відень. Зараз з початком війни звернула ся струя еміґрантів до Відня. Одним з перших, що заняв ся забезпеченєм приміщеня і поживи для збігцїв, був бурмистр Відня Ексц. Вайскірхнер. Він зрозумів свою місию бурмистра столиці держави і старав ся її сповнити як слїд.
Поміч держави для еміґрантів є роздїлена між три комітети:
1. Центральний Комітет при Zirkusgasse 5. під проводом міського радного д-ра Шварц-Гілєра, що дає підмоги для сірої маси еміґрантів пролєтарияту, — та два комітети для еміґрантів з середного стану і з поміж інтелїґенциї, з узглядненєм національної автономії, іменно:
2. Український Комітет під проводом віце-през. Юл. Романчука;
3. Польський Комітет під проводом ексмінїстра Білїнського.
Крім того істнує ще малий Комітет для буковинських Нїмцїв під проводом посла Кешмана.
Призначенє до сеї або тої ґрупи не є без значіня, бо коли приналежний до Комітету при Zirkusgasse бере по 70 сот. денно на голову, а при узглядненю числа осіб в родинї пересїчно по 92 сотиків, то в комітетї українськім або польськім еміґрант з середного стану бере пересїчно по 12 кор. тижнево на особу, голову родини, по 7 кор. для жінки, а по 5 кор. для дїтий, причім в певних случаях, достойних узглядненя можуть бути признані ще надвижки.
Для всїх трех комітетів держава призначує фонди відповідно до потреби.
Польський Комітет Білїнського підпомагає коло 11.000 сторін коло 30.000 особами і має тижневий буджет, покриваний з державних фондів у висотї пересїчно 100.000 корон, або понад 400.000 К. місячно.
Централя при Zirkusgasse (переважно для жидів) висказує 30.000 партий, а 110.000 осіб, котрим дає підмоги. Урядників має централя 350 під проводом д-ра Шварц-Гілєра. Державна підмога для того комітету виносить денно около 100.000 К., або тижнево 700.000 К., а місячно 3 мілїони корон.
Український комітет під проводом п. Романчука має тижневий буджет покриваний з державних фондів, коло 20.000 К, або місячно 80.000 К.
Українські еміґранти, котрих є найменше у Відни, коштують державу розмірно найменше, бо лише 80.000 К. місячно, а два другі комітети побирають місячно около 3 і пів мілїона корон. З централї при Zirkusgasse користають, правда, і Українцї, але розмірно в дуже невеликім числї, найбільше кілька тисяч.
З комітетом п. Білїнського та з Централею при Zirkusgasse є злучений цїлий комплекс добродїйних інституций.
До польського комітету належать добродїйні інституциї при Wallnerstrasse 1. в домах відступлених безплатно віденським мілїонером Франклем, і там містять ся:
Дешева кухня для 500 осіб, по 80 сот. за обід;
читальнї з підвечірками (чай по 12 сот., кава 14 сот., і 30 сот.);
фреблївська школа (захоронка) для 80 дїтий, з цїлоденним харчем заплатою 12 кор. місячно від дитини;
народна школа для 160 дїтий, з удержанєм і книжками рівнож по 12 К. місячно від дитини;
торговельна школа для дївчат (50 учениць);
жіночі семинарияльні курси;
курси для правників і медиків, що приготовляють ся до іспитів;
лїкарська амбулятория під управою проф. д-ра Гальбана;
дентистична амбулятория під управою проф. Цєшинського.
Комітет Білїнського має крім того велику дешеву кухню при Wallensteinstrasse, що може прикормити 3.000 осіб. Ґрафинї: Любомирська і Замойська уладили при Tiefer Graben рівнож дешеві кухні. Комнати до шитя і ручних робіт дають жінкам нагоду працї і зарібку.
Централя при Zirkusgasse має бюро для роздїлу одежи, що доси дістало 100.000 К. на закупно одежи. Крім того є ще кілька приватних бюр, що займають ся роздачою одїжи. Централя має також отсї добродїйні інституциї, утворенї завдяки інїциятиві п. Анїти Міллєр:
чайня і видача зуп при II. Gloсkengasse 33. і чайня при Taborstrasse 10. де видає ся денно 4200 чаїв та зуп по цїнї 4—6 сот.;
захоронка для 1000 дїтий при XX. Jägerstrasse 30;
опіка над поліжницями і дім для материй при IX. Elisabethpromenade 13.;
опіка над немовлятами, поміч для материй. Поміч лїкарська для них і кошти тих добродїйних підприємств покриває ся з приватних датків.
Українцї своєї дешевої кухнї анї инших добродїйних підприємств не мають.
Держава видала до кінця лютого на еміґрантів у Відни понад 26 мілїонів корон.
Та з другої сторони еміґранти всї свої доходи уживають на еміґрациї на їду, одїж і т. п., з чого користає місцеве населенє. У Відни лишили еміґранти доси що найменше 120 мілїонів корон комсумцийних видатків, так що воєнна еміґрация для Відня принесла значні користи.
»Дїло«
07.05.1915
Форт Скретчлі, Австралія, травень 1890-го
Oficjalnie, 23, IV./6. V.
Kolo Libawy 22. IV./5. V. odbywała się wymiana strzałów z torpedowcami eskadry niemieckiej.
Pomyślne dla nas starcia odbywały się na południe od Mitawy i kolo wsiBejsagoły.
Na prawym brzegu rzeki Orzycwieczórem 21. IV. / 4. V. energiczny atak niemiecki, przygotowany półtora godzinnym huraganomwym ogniem, został przez nas odparty z wielkimi dla nieprzyjaciela stratami.
Na wschód od mławskiej koleji żelaznej udało nam się niespodzianem uderzeniem opanować folwark Pomiany. Dnia IV./5. V. nieprzyjaciel w cjągu 6 godzin wykonywał bez przerwy kontrataki, które nie miały powodzenia przed folwarkiem, który znajduje się w dalszym ciągu w haszem ręku Niemcy zostawili do tysiąca zabitych.
Na lewym brzegu Wisły cisza.
W Galicji walka między Wisłą a Karpatami trwała 22. IV./ 5. V. z wielką zaciętością pod osłoną silnego ognia artylerji. Nieprzyjaciel skupiąl się na prawym brzegu Dunajca. Glówne wysiłki nieprzyjaciela koncentrują się w kierunku Biecz-Jaslo. Wskutek przewagi nieprzyjaciela pod względem ognia ciężkiej artylerji nasze wojska ponoszą znaczne straty. Jednakowoż i nieprzyjaciel podczas swejeh ataków cierpi dotkliwie od naszych szrapneli i ognia karabinowego.
W kierunku stryjskim w ciągu 31. IV/4. V. rozwijaliśmy swoje powodzenie na odgałęzieniach Makówki. Liczba wziętych tutaj przez nas jęńców doszla do 2000 przy 40 oficęrach. Niepryjaciel w nieładzie odpąrty na znaczną odległość.
W górnym biegu Łomnicy rankiem 22. IV./5. V. osiągnęliśmy równiej pewne sukcesy.
Kwestja na dobie.
Otrzymaliśmy następujące uwagi: Od dłuższego już czasu w prasie lwowskiej między doniesieniami o "zuchwałych włamywaczach" i "wściekłych psach" — coraz częśniej pojawiają się budzące grozy wzmianni o "wściekłych gospodarzach", napadających lokatorów. Bo czyż nie jest to istnym dowodem wodowstrętu ze strony "kamienicznika" nie chcieć z własnej kieszeni płacić podatku za wodę, której używa lokator? Trzebaby koniecznie zaprowadzić jakieś przymusowe szczepienie ochronne gospodarzy od niebezpiecznej manji wymagania od lokatora przybliżonego choćby stosowania się do obowiązującej go umowy! Wprawdzie wojenne "moratorjuw" orzekło nienaruszalność umów czynszowych, ale "pokojowy" lokator wie lepiej co o tem sądzić. Jeszcze w początkach października u. r., piszący te słowa, oczekując wśród tłumów cisnących się po sól i cukier przed sklepem aprowizacyjnym, byl świadkiem następującej rozmowy dwoch sympatycznych — już przedtem w magazynach kolejowych i w lesie obficie zaaprowizowanych — kandydatek do tej soli i do współczucia społtczeństwa: "Ta ja swojemu w palce gwiżdżę — o! wa! i co se Pan myślisz, że mi zrobisz? wyrzycić mnie nie wolno! " — "Ta zapewne moja Pani! daj mi taką robotę, coby się sama robiła, i samą płaciła, a ja ci wtedy zapłacę!" — Ta co Pani gadasz? ta głupia byś byla! ta nie wiesz Pani, że teraz nie wolno czynszów płacić! Ano spróbój se Pani tylko zapłacić: jak raz po jedzisz, to będziesz już widziała!" Badającej tej nauk i przestrogi, którą wynotowałem dosłownie, wysłuchuło wraz ze mną szerokie koło obecnych a zdrowy duch tej orjentacji ogarnął widać przeniknął coraz szersze kręgi, bo dziś już każdy człowiek "inteligentny" rozumie, że czynsy wprawdzie w wyjątkowych wypadkach i w minimalnej części zaplacić wolno, ale nigdy — uchowaj Boże! nie jest to powinnością! A już krępowanie się jakąkolwiek umową — uważałby sobie taki lokator za istne "testimonium paupertatis"!
»Kurjer Lwowski«
06.05.1915
Z policji. W raportach policyjnych zanotowano za dzień wczorajszy 50 aresztowań, w czem 31 mężczyzn i 19 kobiet. Za kradzież 5 mężczyzn i 1 kobieta, za opilstwo 1, za tajną sprzedaż wódki 5 mężczyzn i 2 kobiety, za niedozwolony przyjazd do Galicji 4. dla sprawdzenia tożsamości 9 i t. d.
Zamach samobójczy. W domu przy ul. Potockiego 1. 104 usilowała wczoraj pozbawić się życia 17-łetnia służąca Helena S. W tym celu zażyła dozę kwasu chromowego, co byłoby spowodowało niechybną śmierć, gdyby nie rychła pomoc. Lekarz pogotowia ratunkowego przepłukał desperatem żołądek i pozostawił ją opiece domowej. Motywy zamachu samobójczego nieznane.
Krwawa zabawa. W mieszaniu niejakiego Stanisława Huńki przy ul. Szpitalnej 1. 60 urządzono sobie wczoraj zabawę, w której prócz jego żony Anieli wzięła też udział ich sublokatorka, dama z półświatka, Wanda Mańko. Po wypiciu sporej ilości wódki powstał między gospodarzami domu a Muńkówną spór, który zakończył się bójką na noże. Rezultat walki był taki, że wszyscy odnieśli ciężkie rany. Huńkowej przecięło na prawej ręce ścięgna i zadano głęboką ranę, jej mąż zaś, chcąc awanturnicy wyrwać z rąk nóz, przeciał sobie dłoń, Mańkówna wreszcie otrzymała pchnięcie nożem w pierś. Wszystkich opatrzono na pogotowiu ratunkowem, przyczem Huńkową odstawiono w stanie groźnym do szpitala.
Pismo kardynała Gasparri'ego.
Komitet generalny pomocy dla ofiar wojny w Polsce, istniejący w Szwajcarji, otrzymał na ręce swego prezesa. Henryka Sienkiewicza, następujące pismo:
Z Watykanu 18. marca 1915.
Przesławny Panie!
Życzeniem było Ojca Św., aby zamiast zwyczajnej odpowiedzi telegraficznej zostały przezemnie wyrażone te uczucia wdzięczności i ojcowskiej miłości, jakie w sercu Jego wzbudziło odczytanie depeszy, tak pełnej czci i przywiązania, wysłanej przez Was, Przesławny Panie, w imieniu Komitetu generalnego pomocy dla ofiar wojny w Polsce.
Wiadomo Panu dobrze, jak wielką boleść odczuwa serce Ojca św. na myśl o rzezi i straszliwych klęskach, spowodowanych przez nieszczęsną wojnę obecną. Lecz jakkolwiek, jake zastępca Boga Miłosiernego, cierpi Ojcec św. za ogól walczących, nosi żałobę za wszystkie dotknięte rodziny i otacza wszystkich nieszczęśliwych, bez różnicy, jednakiem współczuciem, to wszelako, jak już sam wskazał w allokucji swej, wygłoszonej na ostatnim Konsystorzu, z większą jeszcze troską wzrusza się On losem tych, którzy najwierniejszymi są jego synami, a którzy zarazem dźwigają brzemię najcięższej niedoli.
Oświadczam zatem Wam, Przesławny Panie, iż Komitet Wasz dla ofiar wojny w Polsce, jeżeli sam przez się dopełnia dzieła niezmiernie dobroczynnego, to zarazem jest i dziełem najmilszem Ojcowskiemu sercu Ojca św. Widzi On bowiem w ukochanych Polakach nie tylko naród szlachetny, wtrącony niestety w rozpacz i nieszczęście, lecz uznaje w nim i kocha synów swoich szczególnie sobie oddanych, niezrównanie szlachetnych i aż do poświęcenia przywiązanych do Świętej Stolicy Apostolskiej.
A zatem, podobnie, jak to uczynił dla katolickiej Belgji, posyłając jej słowa pociechy oraz osobisty swój zasiłek, wraz z ofiarą Sw. Kollegjum — tak samo Jego Świątobliwość szczególnie szczęśliwy był, iż mógł przyjść z pomocą ukochanemu narodowi polskiemu, zarówno w dostojnem swojem imieniu, jak w imieniu Sw. Kollegjum, dołączając przytem pismo własnoręczne dla ulżenia doli tak wielce zasłużonego narodu i pocieszenia go w smutku.
Obecnie wita Jego Świątobliwość z radością Komitet Generalny Pomocy, widząc w nim dzieło miłości, zwrócone ku najukochańszym synom Polski katolickiej.
Udziela przeto, na dowód gorącej ojcowskiej życzliwości całem sercem Błogosławieństwa Apostolskiego narodowi polskiemu wogóle, a w szczególności Wam, Przesławny Panie, wszystkim członkom Komitetu i wszystkim tym, którzy mu przychodzą z pomocą.
Z uczuciem najgłębszego poważania pozostaję serdecznie oddany i gotowy do usług
Kardynał Gasparri mp.
Ogrody urzędnicze i robotnicze.
Chociaż cel ogrodów robotniczych jest tak jasny, iż zdawałoby się, że nie trzeba wiele zachęcać do ich uprawy, to jednak za mało jeszcze rodźin zajmuje się przemianą nieużytków w ogrody warzywne. Nietylko na przedmieśćiach, ale nawet w środku miasta leży odłogiem wiele słonecznych i żyznych parceli, nadających sie znakomicie pod uprawę jarzyn.
Prędzej dały się nakłonić rodziny robotnicze, ale urzędnicy jeszcze się wahają. Ta sfera powinna wybierać sobie parcele leżące najbliżej miasta, ażeby jak najczęściej do swego ogrodu chodzić, przebywać w nim jak najdłużej, używać jak najwięcej przyjemności, które ogrod daje. Wiele osób inteligentnych wahu się jeszcze, czy warto w tym roku ogród uprawiać, czy przypadkiem wypadki wojenne nie przerwą, lub nie zniszczą całej pracy, czy amatorowie cudzej własności nie zabiorą w nocy plonu?
Na to jest tylko jedna odpowiedź: Każdy rolnik i ogrodnik zawsze ryzykuje, a gdyby w tym roku nie zaryzykował, to nie mielibyśmy co w zimie jeść, a także i o tem należy pamiętać, że im więcej będzie uprawionych ogrodów, tem mniej szkód będzie, lub łatwiej opłacić dozorcę.
Czas nagli, każdej chwili szkoda, niech więc pp. urzędnicy ze swemi rodzinami przejdą śię po mieście, wybiorą sobie parcele odłogiem leżące, dowiedzą się pod jakimi warunkami właściciel odda je w dzierżawę i wynająwszy niech jak najprędzej zaczną uprawiać.
Właściciele parcel odłogiem leżących, niezawodnie okażą się filantropami, oddadzą na taki cel ziemię za darmo, lub za bardzo małą opłatą.
»Kurjer Lwowski«
05.05.1915
Jeńcy. Wczorajszej nocy okolo godz. 11 przybyła do Lwowa partja jeńców złoźona z 700 żołnierzy i 13 oficerów. Wczoraj też wyruszyli w dalszą drogę.
Przeciw nadużyciom. Dyrekcja gazowni miejskiej zawiadamia wszystkich konsumentów, że do inkasowania należytości za gaz i odczytywania stanów gazomierzy upoważnieni są wyłącznie tylko funkcjonarjusze gazowni, którzy posiadają odpowiednie legitymacje, wystawione przez Dyrekcję gazowni, a w celu zapobieżenia nadużyciom, należy żądać okazania legitymacji.
Okradziony automobil. Stojący w garażu za rogatką Łyczakowską automobil należący do zarządu budowy dróg wodnych okradziony został wczorajszej nocy przez nieznanych sprawców z rozmaitych części składowych, przedstawiających ogólną wartość 800 rubli.
Z bruku. Za niedozwoloną tajną sprzedaż alkoholu przyaresztowano wczoraj Katarzynę Romanowską.
Do opieczętowanego przez władze składu win przy ul. Leona Sapiehy dostali się w nocy nieznani ludzie i zabrali sporą ilość trunków. Zarządzono ponowne opieczętowanie i wdrożono śledztwo.
W czasie jazdy tramwajem ulicą Gródecką wyciągnięto z kieszeni Abrahamowi Wassermannowi pugilares, zawierający 17 rubli i 8 kartek zastawniczych lombardu.
W mieszkaniu Marji Nowak przy ul. Leona Sapiehy I. 87., powstał wczoraj ogień skutkiem przewrócenia się palącej lampy. Ogień stłumili domownicę, przyczem uległy zniszczeniu sprzęty domowe.
Cyrkuły policyjne przytrzymały wczorajogólem 82 osób, a mianowicie: za kradzież 3 mężczyzn i 1 kobietę, za opilstwo 6 mężczyzn i 1 kobietę, celem sprawdzenia tożsamości osoby 29 osób, obcych przyjezdnych bez zezwolenia 9 mężczyzn i 1 kobietę, za sprzedaż wódki 1 mężczyznę i 3 kobiety, za włóczęgostwo 3. kobiet lekkich obyczajów 21.
Ze Sztabu Naczelnego Wodza.
Oficjalnie 21 IV. 4 V
W ciągu 20 IV. 3. V nieprzyjaciel zachowywał się biernie względemLibawy i Mitaczy, które są zajęte przez nasze wojska.
W pobliżu Rosień w dalszym ciągu trwały utarczki.
Na lewym brzegu Niemna na północ od Biebrzy i Narwi i na lewym brzegu Wisły do Pilicy bez istotnych zmian.
Zajęliśmy w ciągu walki kilka wsi miedzyNottą a Egrzną. Na pólnoc od Wielkiego Błota Niemcy atakowali nasze pozycje na prawym brzegu Omulewa na dość rozległym froncie ale zmuszęni przez nasz ogień do pospieszne go odwrotu pozostawili przed naszymi pozycjami swoich rannych i zabitych.
Na południe od Pilicy nieprzyjaciel pod osłoną silnego artyleryjskiego ognia wykonał kilka ataków.
Pod Łopusznem piechota nieprzyjaciela przybliżyła się w dniu 19 IV. 2 V. na 200 kroków do naszych okopów, ale w ciągu najbliższej nocy wyparliśmy ją kontratakiem z przygotowanych przez nią osłon, które zostały zniszczone, przyczem poniosła znaczne straty.
W kilku miejscach nieprzyjaciel próbował przeprawiec się przez Nidę, kontratak nasze jednak usunęly zupełnie niepzyjaciela z lewego brzegu Nidy.
Nad Wisłą pod Kraśniewem nieprzyjaciel skupiwszy się w pobliżu naszych pozycji, usilnie się okopał. W nocy na 20 IV. 3 V. oddziały te zostały zniszczone atakiem na bagnety, przytem wzięliśmy około 100 jeńców z 9 oficerami.
W Galicji od Wisły do Karpat w ciągu 19 i 20 kwietnia (2 i 3 maja) walki stopniowo wzmagały się, przyczem oddziałom nieprzyjacielskim udalo się przeprawic na prawy brzeg Dunajca, lecz nasz ogień nie pozwolił im posunac się dalej od brzegu rzeki.
Szczególnie zacięty charakter przybierają walki w okręgu Tuchowa—Biecza, gdzie artylerja nieprzyjacielska rozwinęła i wyjątkowy pod względem ilości wyrzucanych pocisków ogień.
Przy konlrataku wzięlśmy kilkuset jeńców, którzy potwierdzili obecnośc w tym punkcie polowych oddziałów niemieckich, początkowo przebywających na naszym froncie w Karpatach.
W kierunku stryjskim w okręgu Hołowiecka w dalszym ciągu trwała zacięta bitwa. Jedna z wyżyn trzykrolnie przechodziła z rąk do rąk i nad ranem dnia 20 IV. 3 V. ostatecznie pozostała przy nas. Przy tej sposobności wzięliśmy tu w ciągu doby do 1250 jeńców z 5 oficerami oraz 3 karabiny maszynowe.
U źródeł rzeki Świcy próby nieprzyjąciela okrążenia naszego skrzydła skończyly się zupełnem niepowodzeniem. Tu również wzięliśmy jeńców a przeciwnik cofnął się w wielkim nieporządku.
W dniu 20 IV. 3 V. flota czarnomorskabombardowała fortyfikacje na prawem skrzydle pozycji Czataldży i fort nadmorski Karaburun.
Z życia naukowego we Lwowie.
Wczorajsze posiedzenie Polskiego Towarzystwa przyrodników imienia M. Kopernika zagasi przewodniczmy radca M. Łomnicki, podając do wiadomości zebranych nazwiska przyjętych członków.
Potem zabrał głos dr. J. Tokarski na temat glin, nawianych w Polsce, zwanych także loessem. Prelegent badał gliny, pochodzące z niziny Nadbużańskiej. Stwierdził ich jednolity skład petrograficzny nie tylko na Nadbużu, lecz także w Karpatach zachodnich, gdzie badania robił Kuźniar Cz. Niektóre składniki wskazują na to, że gliny owe pochodzą ze wschodu. Prawdopodobna jest rzeczą, że przyniosły je i osadziły wiatry wschodnie, które panowały w Polsce w czasie i po cofnięciu się lodowca.
Potem dr. Stanisław Pawłowski wygłosił odczyt p. t. "Z morfologji Pienińskiego pasa skałek". Autor przeprowadził ściślejsze badania morfologiczne w pobliżu Pienin i doszedł do wniosku, że Dunajec ptynął ongiś w poziomie, wysokim, takim, do jakiego sięgają przerwy między skałkami. Płynął dosyć swobodnie, biegiem krętym i przerzutowym. Dopiero potem począł się nagle wcinać i tworzyć kenionuwaty przełom Pieniński, o prawie prostopadłych, 300 m i więcej wysokich ścianach. Czas, w którym ów sławny przełom zaczął się tworzyć, da się oznaczyć geologicznie na pomioceński, a nie, jak dotychczas sądzono, mioceński lub przedmioceński.
Informacje o jeńcach. — Z austrjackiej listy strat.
Informacje o jeńcach.
Pod naszym adresem nadeszła wczoraj z Carycyna nad Wołgą w gub. Saratowskiej kartka z zawiadomieniem, że przybywają tam następujący oficerowie Polacy z twierdzy przemyskiej, jako jeńcy wojenni: kapitan Pankowicz Kazimierz, porucznik Pietruszka Stanisław, por. Mianowski Wiktor, chorążowie: Wallner Jan, Stadler Eugeniusz i Biskupski Bolesław. Wszyscy należą do odziała artylerji. Dalej nadpor. piechoty Kołcz Józef, por. dr. Niemkięwicz Leopold i chorąży Walter Michał.
Zawiadamia nas też Wł. Sochański, jednoroczny ochotnik, że przobywa jako jeniec w Tiumeniu, gub. tobolskiej i prosi o podanie tej wiadomości rodzinie, zamieszkałej w Przemyślu, ul. Słowackiego 1. 88.
W Tiumeniu przebywają nadto: Stanisław Tuczapski, Nestor Waligóra z Drohobycza, Wasyl Rybak z Bolestraszyc, pow. przemyski, Stanisław Gartnor i Jan Jaroch z Wyszatyc.
W Krasnojarsku na Syberji przebywa Lwowianin, Mendel Klieger.
Do niewoli dostał się tęż Karol Pauker, feldwebel 35 p. obr. kraj.
Z austrjackiej listy strat.
Z końcem marca ogłoszono 144 listę strat w armji austrjackiej, w której znajdują się następujące nazwiska Polaków: rez. chorąży Kazimierz Mebelski 89 p. zabity, rezerw. por. Paweł Chlębus 89 p. ranny, nadpor. Zygmunt Janowski 89 p. ranny, rez. por. dr. Juliusz Karlieki 89 p. ranny, Jan Pindor 89 p. ranny, rezerw. choraży Jan Żytny ranny, rozerw. por. Michał Ukleja 17 p. obrony krajowej, wzięty do niewoli.
»Kurjer Lwowski«
Корреспонденция изъ Львова.
Интересна, хотя и полна фактическихъ неточностей, корреспонденция изъ Львова З. Баудера въ "Рѣчи":
"Чудный городъ. Нѣкоторое сходство съ нимъ имѣетъ лишь Кіевъ. Для вящаго сходства и большей красоты не хватаетъ Львову рѣки; но этотъ недостатокъ искупается красотою общественныхъ зданій, старинными, чудными по архитектурѣ храмами, бульварами, парками, многочисленными памятниками, чуднымъ, единственнымъ въ своемъ родѣ, видомъ съ вершины горы — Уніи и прекрасною панорамой города съ многочисленныхъ холмовъ.
Я не ошибусь, если скажу, что всѣ дома въ Львовѣ одного цвѣта — сѣро-цементнаго. Hебольшая разница, если и есть, то лишь въ оттѣнкахъ (издали же и она исчезаетъ): одинъ домъ посвѣтлѣе, другой — потемнѣе, одинъ — пожелтѣе, другой — позеленѣе, но все же въ основѣ сѣраго цвѣта. Это не только монотонно, но и даетъ городу удивительно мрачный и хмурый видь въ сѣрые дни, когда идетъ дождь или падаетъ снѣгъ. Здѣсь и церкви — сѣро-пепельныя, съ темными, почти черными кровлями. Это красиво и придаетъ храмамъ средневѣковый видъ, видъ "сѣдой старины"; но въ большой дозѣ — слишкомъ однообразно. Такія же темныя крыши и на большинствѣ домовъ, изрѣдка развѣ встрѣтишь красную черепицу. Яркое солнечное освѣщеніе, конечно, нѣсколько мѣняетъ картину; но въ тѣ дни, когда мы сидѣли во Львовѣ и "ждали у моря погоды", солнце было рѣдкимъ гостемъ.
Львовъ — по преимуществу польскій городъ. Здѣсь полякъ, дѣйствительно, въ полномъ смыслѣ слова "панъ": господствующее положеніе его несомнѣнно. Польская рѣчь всюду: по-польски гoворятъ и, во всякомъ случаѣ, понимаютъ и могутъ объясниться всѣ: и евреи, и руссины, и даже мы, русскіе, хотя часто и со слабымъ багажемъ (всегда два-три слова въ лексиконѣ "трошки", "вшистки" да "пане"), но охотно пускаемся въ объясненія на польскомъ языкѣ, для чего безжалостно отвергаемъ родной русскій, переставляя удареніе на польскій манеръ, на предпослѣдній слогъ: прошу — про́шу, могу — мо́гy и т. д.
Крупные домовладѣльцы, коммерсанты, фабриканты и другіе промышленники — поляки; большіе и лучшіе магазины въ городѣ въ ихъ рукахъ. Евреи конкурируютъ (что и объясняетъ, главнымъ образомъ, пресловутую польскую юдофобію), но во Львовѣ безъ успѣха: полякъ вытѣснялъ его изъ центра города и съ главныхъ улицъ на окраины. Создалась въ городѣ своеобразная "черта осѣдлости", установленная не правительственною властью, а желѣзнымъ закономъ конкуренціи.
Полякъ, къ чести его сказать, любитъ свою страну и цѣнитъ своихъ великихъ людей. Ho обратите вниманіе на названіе улицъ. Здѣсь на дощечкахъ, которыя вы найдете на каждомъ угловомъ домѣ, вся исторія Польши.
Заговоривъ о дощечкахъ на улицахъ, не могу умолчать, какъ адвокатъ, и о дощечкахъ адвокатскихъ. Въ утѣшеніе своимъ коллегамъ, проживающимъ въ столицахъ и крупныхъ центрахъ, обычно жалующимся на "перепроизводство" адвокатовъ и мечтающихъ объ установленіи "комплехтовъ", могу сказать, что, по видимому, и въ Львовѣ дѣло обстоитъ по части адвокатской конкуренціи не лучше. Въ центрѣ города, на лучшихъ улицахъ, нѣтъ дома, гдѣ бы вы у воротъ ихъ на дверяхъ не нашли одной, а то двухъ и трехъ дощечекъ съ написью "адвокатъ краевой" такой то. При такомъ обиліи, надо думать, адвокатский гонораръ не стоитъ на высокомъ уровнѣ.
Третье мѣсто, послѣ поляка и еврея, занимаетъ русинъ. Ассимилировавшихся и растворившихся въ городской польско-еврейской массѣ мимолeтному обозрѣвателю трудно замѣтить: но сохранившихъ національний обликъ селянъ по-преимуществу можно встрѣтить на базарахъ, пріѣхавшихъ на своихъ "ишта" зa покупками, или на улицахъ съ протянутой рукой ("ишта" — окрикъ, которымъ русинъ понукаетъ своего коняку — лошаденку очень мелкой породы, чато не крупнѣе хорошаго теленка; "иштою" прозвали русскіе и самихъ конякъ).
Русскихъ въ городѣ немного и представлены они почти исключительно военными (военную форму вплоть до сабель, револьверовъ и шпоръ носятъ совершенно партикулярные люди, работающіе въ Красномъ Крестѣ и союзахъ городовъ, общеземскомъ, дворянскомъ и др. въ качествѣ уполномоченныхъ, завѣдующихъ хозяйственной частью врачей, санитаровъ и т. д; особенно много такъ-называемыхъ "прапорщиковъ союза"). Армія различныхъ агентовъ, поставщиковъ, торговцевъ, хлынувшая во Львовъ за нашими войсками и открывшая здѣсь (съ временными полотняными вывѣсками) сотни лавокъ и лавченокъ, ресторановъ, пекаренъ и т. п., въ счетъ не идетъ: хлынула она хотя и изъ Россіи, но состоить почти сплошь изъ инородцевъ южнаго и восточнаго типа (преимущественно съ Кавказа и изъ Одессы)".
Къ сообщеніямъ г. Баудера слѣдуетъ замѣтить, что поляки составляютъ во Львовѣ преимущественно чиновничій классъ, крупные же домовладѣльцы, коммерсанты, фабриканты и другіе промышленники въ подавляющемъ большинствѣ — евреи, а по тому и указаніе на вытѣсненіи евреевъ поляками изъ центра города и объ образованіи "черты осѣдлости" благодаря конкуренціи — совсѣмъ невѣрно. Невѣрно также сообщеніе автора о "селянахъ", стоящихъ будто-бы на улицахъ Львова съ протянутой рукой; во Львовѣ попрошайничаетъ исключительнымъ образомъ городской польско-еврейскій пролетаріатъ. Что же касается страннаго названія крестьянскихъ лошадей "ишта", то слѣдуетъ замѣтить, что подобнаго названія, которымъ крестьяне будто-бы понукаютъ своихъ лошадей, вовсе не существуетъ; послѣднее слѣдуетъ отнести всецѣло къ области досужихъ курьезовъ, которыми время отъ времени снабжаютъ свои довѣрчивые органы некоторые "собственные" корреспонденты.
»Прикарпатская Русь« 05.05.1915
04.05.1915
Z policji. W niedzielę dostawiono do cyrkułów policyjnych ogółem 79 osób, a to 36 mężczyzn i 43 kobiet. W tej liczbie znalazło się pod zarzutem kradzieży 4 mężczyzn i 1 kobieta, za chodzenie w nocy bez przepustki 5 osób, za opilstwo 2, za niedozwolony przyjazd do Galicji 1, celem sprawdzenia tożsamości 15, za prostytucję 43 kobiet.
Upadek z wagonu. Na głównym dworcu kolejowym wypadł wczoraj z wozu kolejowego w czasie jazdy robotnik Stefan Bomoś i odniósł dwie ciężkie rany na głowię. Pierwszej pomocy udzieliło mu pogotowia ratunkowe.
Zatrucie denaturatem. Na ul. Żółkiewskiej znaleziono wczoraj leżącą na chodniku bez przytomności jakaś młodą kobietę, która uległa silnemu zatruciu denaturatem. Kobietę ową uraczono trującym płynem u znajomych, dokąd udała się w odwiedziny. Wezwano pomocy pogotowia ratunkowego, które zaaplikowało zatrutej środki lecznicze.
Skutki alkoholu. W ulicy Granicznej wywołał onegdaj awanlurę uliczną niejaki Mikołaj Kużmin, będąc w stanie mocno podpitym. Mianowicie domagał się natarczywie od otaczającej go gawiedzi, aby sprowadzono mu dorożkę. Kiedy życzeniu opilca nie stało się zadość, wyjął z kieszeni rewolwer i począt strzelać w powietrze, szerząc wokoło popłoch. Na szczęście obeszło się bez wypadku. Na miejscu zjawił się stójkowy, który Kużmina sprowadził na policję.
Na froncie austrjacko-serbskim.
Nisz. (P. A. T.) Na całym froncie 17./30. IV. nie znaczącego z wyjątkiem starcia w kierunku Tekija, w czasie którego nieprzyjaciel posługiwał się kulami wybuchającemi. Kolo Swinoicy na Dunaju rzadka strzelanina artylerji.
Gallipoli.
Ateny. (P. A. T.) Żaglowce, które przybyły z Mitijene i Tenedos zapewniają, że Gallipoli zajęte przez sprzymierzeńców. Wojska tureckie ustępują, w kierunku ku Maitos, jednakowoż i to miasto widocznie, zajęte przez sprzymierzonych. Bombardowanie fortów cieśniny trwa.
Utarczki na morzu.
Londyn. (P. A. T.) Admiralicja donosi o szeregu utarczek w sobotę, kolo Holoper, o 30 mil na północny wschód od Nort-For-Land i na pnc. od pływającej hinderskiej latarni morskiej. Rano kontrtorpedowiec "Recrut" został zatopiony przez niemiecka łódź podwodna; 4 oficerów i 21 marynarzy uratował traułer "Daisy" o 3 popołudniu. Trauler "Colombi" został zaatakowany przez dwa niemieckie torpedowce, które zbliżyły się od zachodu i napadły nie podnosząc flagi. "Colombi" zatopiony przez minę. Jeden tylko marynarz uratowany. Oddział angielskich kontrtorpedowców w składzie "La Force", "Leonidas", "Loofork" i "L'Acre" ścigał dwa niemieckie okręty i po krótkiej walce zatopił je. Na angielskich kontrtorpedowcach strat nie było. Uratowani 2 niemieccy oficerowie i 44 marynarzy wzięci do niewoli.
Zatopione parowce.
Londyn. (P. A. T). Niemiecka łódź podwodna wysadziła miną parowiec "Edeli", płynący z południowej Ameryki do Anglji. Zaloga uratowana i dostawiona na wyspę Silli.
Londyn. (P. A. T). Parowiec amerykański "Haloilees" wczoraj został zatopiony przez niemiecką łódź podwodną na wysokości wyspy Silli. Kapitan został zabity, dwu ludzi z załogi utonęło.
Z Niemiec.
Londyn. (P. A. T.) Według doniesień z Berlina, wskutek niedostatku koni w Niemczech będą używane do zaprzęgów woły.
Sztokholm. (P. A. T.) Z Berlina donoszą, że kazano zgłosić władzom wszystkie zapasy cyny, niklu, miedzi, aluminium, antymonu i ołowiu, pod zagrożeniem karą więzienia lub grzywną na 10.000 marek.
Japonja i Chiny.
Tokio. (P. A. T.). Rada ministrów omawia zarzadzenia z powodu niezadowalającej odpowiedzi Chin. Towarzystwo "Kokunuinciukai", popierając rząd, uchwaliło rezolucją, żądająca energicznych kroków.
Aresztowania wśród ormian.
Saloniki. (P. A. T.) Z Konstantynopola donoszą z wiarygodnego źródła, że 17./30. IV. 20 ormiańskich notablów zebrało się w domu dyrektora gazety "Sabach" w celach rewolucyjnych. Policja turecka, dowiedziawszy się o zebraniu, aresztowała wszystkich uczestników, zabrała archiwum i 2 aparaty telegrafu bez drutu. Wśród Ormian dokonąno około 3.000 aresztowań. Wśzystkich aresztowanych wysłano do Malej Azji.
Pogrzeb śp. prof. Ziembickiego.
Wczoraj w południe Lwów oddał ostatnią posługę swemu zasłużonemu obywatelowi, prof. dr. Grzegorzowi Ziembickiemu. Pod dom żałoby przy ul. Teatralnej przybyło kilkaset osób, przeważnie ze świata lekarskiego i naukowego. O godz. 11. odprawił modły u trumny ks. arcybiskup Bilczewski w otoczeniu kapituły lwowskiej. Po wyniesieniu zwłok, chór "Echa" odśpiewał "Beati mortui", poczem po złożeniu trumny na rydwan, ruszono ku cmentarzowi łyczakowskiemu. Pochód żałobny otwierał szpaler sióstr miłosierdzia, kleru i duchowieństwa z ks. arcybiskupem na czele. Od kościoła katedralnego kondukt prowadził ks. kanonik hr. Badeni. Za rydwanem postępowała wdowa prof. Ziembicka z córką oraz członkowie rodziny. Miasto reprezentowali na pogrzebie prezydent dr. Rutowski i wiceprezydent Stahl. Dalej przybyło też wiele osób ze świata naukowego, i przedstawiciele uniwersytetu, politechniki, prawie wszyscy lekarze, samarytanki "niebieskie" z hr. Skarbkówną na czole, liczne obywatelstwo, służba szpitalna a wreszcie włościanie. Nad grobem rzewnie przemówili dyrektor dr. Starzewski i dr. Włodz. Kozłowski, poczem trumnę zlożono do grobowca rodzinnego.
»Kurjer Lwowski«
03.05.1915
Teatr miejski. Onegdaj podpisano w magistracie kontrakt w sprawie oddania prowadzenia teatru miejskiego p. Jakóbowi Glicksonowi.
Rozdawnictwo asygnat na wiktuały, zapowizdziane na dzień 1. maja, rozpocznie się w komisarjatach w połowie bieżącego tygodnia. Zaraz następnego dnia będzie moźna asygnaty realizować w magazynach.
Trzynaste posiedzenie naukowePolskiego Tow. przyrodników im. Kopernika odbędzie się we wtorek, dnia 4. maja o godz. 6 popoł. czasu ratuszowego w Muzeum Dzieduszyckich (Teatralna 18) z następującym porządkiem dziennym: 1) Doc. uniw. dr. Julian Tokarski: O glinach nawianych w Polsce. 2) Doc. uniw. dr. Stanisław Pawłowski: Z morfołogji Pienińskiego pasa skalek. 3) Luźne komunikaty.
Sklepy miejskie dla inteligencji. Jak nas informują, legitymacje wydane w IX. departamencie magistratu na zakupno towarów w sklepie miejskim przy ul. Podwale 1. 3, upoważniają do czynienia zakupów w nowootwartym trzecim sklepie miejskim przy ul. Jagiellońkiej I. 11 a. Do każdego ze sklepów wydano już po kilkaset legitymacji, a najwięcej wydano do sklepu przy ulicy Batorego, gdzie panuje przepełnienie. Każda legitymacja ważną jest tylko na jeden miesiąc. W tym celu umieszczono na legitymacji tabelkę z lizcbami od 1—31.
Ze Sztabu Naczelnego Wodza.
Oficjalnie. 19. IV./2. V.
Oddzialy nieprzyjacielskie zaimuja reion Szawie.
Niemieckie podjazdy pojawiły się 18. IV./1. V. w pobliżu Libawy. Tego samego dnia nieprzyjacielskie torpedowce zapuszczały się do zatoki ryskiej.
Na zachód od Niemna działania wojenne trwają. We wsi Tajenek na prawym brzegu rzeki Netty, w nocy na 18.IV.I 1. V. poddała się nam cała rota niemieckiezo pułku polowego.
W Galicji w nocy na 18. IV./1. V. znaczne siły austrjackie przeszły do ofenzywy w rejonie Ciężkowice. Nasz ogień zmusił nieprzyjaciela do zatrzymania się o 600 kroków przed naszymi okopami.
W Karpatach, w pobliżu Hołowiecka i Sereczowa odparliśmy tej samei nocy ataki austro-niemieckie.
Ile wydano bezpłatnie opalu?
W uzupełnieniu sprawozdania miejskiego biura rozdawnictwa opału, zamieszczonego w onegdajszym numerze, podajemy dalsze szczegóły, charakteryzujące działalność miasta w wojennym okresie czasu. Jak wiadomo, wydano ogólem bezpłatnie 14.801 asygnat na 92.685 cetnarów drzewa, tytułem zapomóg na wniesione podania. Prócz tego wyasygnowano w krótkiej drodze przez biuro rozdawnictwa lub w razie naglącej potrzeby przez prezydjum miasta 8650 cetn. drzewa, tak, że liczba wyasygnowanego opalu wynosi 101.335 cetn. przedstawiający wartość około 200.000 kor.
Jeżeli zaś chodzi o zupełne zobrazowanie dobroczynności miasta na polu dostawy bezpłatnego upału, należy podać w ogólnych zarysach cyfry tygodniowej ekspedycji drzewa. Mianowicie dla wszystkich miejskich kuchni, instytucji, ochron, sklepów, magazynów i zakładów miejskich, zarząd opału dostarczał od początku r. z. od 400 cetn. drzewa tygodniowo. W miarę powstawania nowych kuchni i zakładów liczba wzrosła z końcem marca do 3000 cetn. tygodniowo. Obecnie zaś z powodu ograniczenia liczby kuchni i zmniejszenia się zapotrzebowania, cyfra ta spadła do 1600 cetn. tygodniowo.
»Kurjer Lwowski«
По поводу разоблаченій Г. Алексинскаго.
Я находился въ самомъ центрѣ Полтавской губерніи въ то время, когда въ газетахъ появились разоблачения г. Алексинскаго о мазепинцахъ. И я удостовѣряю, что эти разоблачения произвели огромное впечатлѣніе, еще разъ свидетельствующее о наивности нашего общества. Долженъ сказать, что на меня лично эти разоблачения не произвели никакого впечатлѣнія. Я давно знаю, что "украинское" движеніе — изменническое, и что въ настроеніи и стремленіяхъ мазепинцевъ ничего не измѣнилось за 200 лѣтъ, а измѣнились только методы и способы дѣйствій. Съ кафедры Государственной Думы я выступалъ съ обличеніемъ "украинства" и указывалъ на измѣнническій xарактеръ этого движенія. Тогда мнѣ рѣзко возражалъ г. Милюковъ, который утверждаль, что "украинское" движеніе является движеніемъ культурнымъ, а не политическимъ, и что нѣтъ никакого основанія окрещивать это движеніе "мазепинскимъ". Такой же неосвѣдомленностью и наивностью отличается вообще русское общество съ отношеніяхь его къ "украинскому" движенію.
Помимо обычной русской довѣрчивости и простодушія, въ созданіи такого отношенія къ "украинскому" движенію у насъ большую роль сыгралъ тотъ іезуитизмъ, который давно усвоенъ вожаками "украинства". Эти люди всегда ходятъ въ маскѣ и притворяются невинными агнцами, жертвами человѣческой злобы и клеветы. Страстно ненавидя все русское и настойчиво ведя интригу и подкопы противъ единой Руси, они съ большимъ мастерствомъ притворяются чуждыми политикѣ. Съ дѣтскихъ лѣтъ я наблюдаю, какъ вожаки мазепинства ведутъ свою работу и какъ они совращаютъ въ "украинство" учащуюся молодежь.
Сначало дѣло идетъ о такихъ невинныхъ вещахъ, какъ малорусская рѣчь, малорусскія пѣсни, одежда и т д. Постепенно молодежь стараются увлечь любовнымъ изученіемъ и усвоеніемъ всего того, что носитъ черты этнографической самобытности Малороссіи. Естественную любовь человѣка къ его роднымъ мѣстамъ стремятся развить въ одностороннемъ направленіи и использовать въ цѣляхъ политической интриги. Когда этотъ культурно-этнографический фундаментъ заложенъ, тогда агитаторы начинаютъ осторожно, исподволь внѣдрять въ души молодежи представленіе о томъ, что-де, великороссы — это совсѣмъ особый народъ, совершенно чуждый малороссамъ, притомъ народъ — поработитель. Слѣдующимъ этапомъ является культъ Шевченка, превращеннаго въ орудіе чисто-политической борьбы. Сначала и здѣсь чисто-политическіе мотивы затушевываются. Но когда вся предварительная работа оказывается выполненной, когда въ души совращаемыхъ прочно вбито представленіе, будто малороссы — совершенно особый народъ, имѣющій свой самостоятельный языкъ, свою исторію, искусство, право и т. д. и потому имѣющій неотъемлемое право на самобытное существованіе, когда въ незрѣлые умы вколочено отчужденіе отъ всего общерусскаго и посѣянъ духъ недоброжелательства и даже вражды къ "москалямъ", тогда выводы сами собой приходять: ихъ подсказываетъ тотъ же Шевченко въ своихъ политическихъ стихотвореніяхъ. Съ этого момента совращенные становятся "украинцами" и, въ зависимости отъ темперамента, быстро въ большей или меньшей степени фанатизируются.
Видя, какъ на моихъ глазахъ людей постепенно совращали и бросали въ омутъ самой черной ненависти къ общерусской культурѣ и къ общерусской государственности, я хорошо знаю, что это значить, когда въ народной школѣ на вечерахъ ученики поютъ исключительно "украинскія" пѣсни, декламируютъ "украинскія" стихотворения и т. д., хорошо знаю цѣну поѣздокъ группами на могилу Шевченка, съ пѣніемъ кровожаднаго "Заповита" и проч. Какъ коренной малороссъ, я самъ горячо люблю свою родину — Малороссію, а потому и поэзія Шевченка въ той ея части, которая посвящена воспѣванію красотъ Малороссіи, мнѣ очень дорога. Но нашимъ "украинцамъ" Шевченко дорогъ не какъ поэтъ (чистой поэзией его они вовсе не интересуются) а исключительно, какъ политически агитаторъ. Шевченко для нихъ, — только орудіе политической борьбы, борьбы противъ ненавистной для нихъ единой Россіи, борьбы за "самостийность" Украины.
Къ прискорбію, наше добродушное общество этого не понимало и не хотѣло понять. Оно упорно смѣшивало два совершенно различныхъ явленія — политическое "украинство" и культурное украинофильство. Утверждая, подобно г. Милюкову, будто "украинское" движеніе есть движеніе чисто-культурное и не заключаетъ въ себѣ ничего политическаго, добродушные представители русскаго общества упускали изъ виду то обстоятельство, что настоящее украинофилы — любители всего малорусскаго, т. е. представители культурно-этнографическаго движенія въ Малороссіи, никогда "украинцами" себя не называли, наоборотъ, всегда протестовали противъ этого термина: они считаютъ себя русскими людьми, сынами единаго русскаго народа, и стоять подъ знаменемъ служенія единой великой Россіи. Такихъ малороссовъ у насъ всегда было и нынѣ есть множество. Изъ среды ихъ вышло много великихъ дѣятелей на поприщѣ общерусской культурной и государственной работы. Ясно, что не объ этихъ украинофилахъ-любителяхъ всего малорусскаго шла рѣчь, когда мы обличали предательскую дѣятельность "украинцевъ".
"Украинское" движеніе является чисто-политическимъ движеніемъ. "Украинцы" отреклись отъ русскаго имени: они утверждаютъ, что они — вовсе не русскіе и не имѣютъ ничего общаго съ русскимъ народомъ.
Они сами стали подъ знамя Мазепы и, слѣдуя завѣтамъ его, стремятся къ отторженію Малоросіи отъ единой Россіи.
Нынѣ, послѣ разоблаченій г. Алексинскаго, въ Малороссіи у многихъ раскрылись глаза. "Такъ вотъ кто такіе эти "украинцы"! — говорятъ сконфуженно многіе малороссы, ещe недавно возмущавшіеся "несправедливостью" нападокъ на "украинцевъ". Многіе изъ нихъ положительно протирали глаза и недоумѣвали. Мнѣ лично многіе говорили: "Такъ значить, вы были правы!" И я видѣлъ, какъ въ сердцахъ вѣрныхъ, но обманутыхъ малороссовъ закипало негодованіе и ненависть.
Разумѣется, пройдетъ нѣкоторое время, и у насъ стануть увѣрятъ, что этоже — ничтожная кучка измѣнниковъ, за предательство которыхъ не можетъ быть признано отвѣтственнымъ все "украинское" движеніе. Но слушать эти увѣренія, а тѣмъ болѣе вѣрить имъ — было-бы уже не только наивно, но и преступно. Нужно-же, наконецъ, понять, что "украинское" движеніе, стремящееся къ культурному и политическому отторженію Малороссіи отъ Россіи, — существуешь только одно, и что всѣ "украинцы" — народные отщепенцы и предатели вообще.
Членъ Г. Думы А. Савенко.
Кіевъ, 17 апрѣля 1915 г.
W radosną rocznicą.
Rok w rok w radosną rocznice Konstytucji 3. Maja żywszem tętnem uderza każde serce polskie, a śmiałem staje się spojrzenie w przyszłość...
Śmiałem staje się, bo takiem pozwala mu być wspomnienie aktu dźwignięcia się z niemocy anarchji i wewnętrznego rozkładu, co wole społeczna narodu, po bezdrożach wiodąc, w bardziej niewolniczych trzymał pętach.
Smiało i bez krwawego rumieńca wstydu pozwala nam Konstytucja 3. Maja spojrzeć na przeszłość dziejową polska, bo jest ekspjacja za winy przeszłe i słonecznem z nich wyzwalaniem sie — jest dla nadzieji polskich źródłem, skąd moc swą czerpać może na prace i trud odrodzenia.
Do tego bowiem upraszcza się znaczenie tego rezultatu dążeń do naprawy Rptej, jakim jest wiekopomny akt konstytucji, iż, jak wiadomo, w sferze bezpośredniej rzeczywistości efektu uzyskać nie było mu dane.
Oswald Balzer, doskonały znawca społecznej i politycznej organizacji Rptej, w rozprawce swojej o Konstytucji 3. Maja znaczenie to określa w sposób następujący:
"Czem bylibyśmy dzisiaj bez tej konstytucji, trudno pomyśleć bez zgrozy, a czcm przez nią jesteśmy, dosyć ocenić nie można. Gdybyśmy byli upadli w czasach saskich, bylibyśmy tem ciałem martwem, które pogrzebać koniecznie należało, bo przeszło cale zgnilizną i zepsuciem. Gdybyśmy byli upadli po pierwszych reformach za Stanisława Augusta, powiedzianoby, że zginął organizm, który po slrasznem zdrętwieniu zaczął drgać, niewiadomo, czy do nowego życia, czy w ostatnich tylko śmiertelnych podrywach. Ale po tei konstytucji?!... Ona to wykazała, że rok 1795 przyszedł o cztery lata zapóżno..."
Zapóżno przyszła i za słabą jeszcze była cheć jej realizacji, zbyt szczupłe były jeszcze kręgi, jakie zdrowie społeczne w chorym i zepsutym organizmie zatoczyło. Pozostało jednak samopoznanie przewin i wola wyzwolin, która stała się tchem ożywczym i wewnętrzną logiką wszystkiego, co dla wspólnego dobra ojczyzny stwarzała myśl i czyn polski przez przeciąg dziewiętnastego wieku.
Zasadniczym momentem Konstytucji 3. Maja jest dobrowolna rezygnacja z zasady wyłączności szlacheckiej, przez co jak gdyby otwarły się wrota ojczyzny dla tych wszystkich, którzy nią być chcieli i mieli prawo — dla chłopów i mieszczan. Od tej chwili Polska przestała być własnością uprzywilejowanych, a stała się ojczyzną wspólną wszystkich do polskości się poczuwających. Budowa tej ojczyzny, opierając się na fundamencie konstytucji, szeregiem prac, wykonanych i czekających wykonania — stała się zadaniem następnych, dzisiejszych i przyszłych pokoleń.
Konstytucja polska bowiem, zapadła 3. Maja 1891 r., otworzyła Polsce perspektywy dziejowe na wieki całe, nałożyła na Polaka obowiązek walki i zdobycia siebie dla siebie. Lecz takie pojecie tego aktu w dziejach polskich dostępne jest tylko wtedy, gdy dusza ożywiona jest szerokim tchem społecznym, a nie tkwi w sobkostwie i ograniczeniu swej sfery działania do prywaty.
»Kurjer Lwowski«
02.05.1915
Komunikacja na ul. Karola Ludwika.Gradonaczelnictwo wydało rozporządzenie, aby wszystkie wozy ciężarowe jechały nie ulicą Karola Ludwika, lecz tylko Hetmańską. Zarządzenie ma na celu ulatwiene swobodnego przejazdu ul. Karol i Ludwika powozom, dorożkom i automobiłem. Wozom ciężarowym przejazd dozwolony tylko wówczas, jeśli mają do wyładowania towary dla sklepów, znajdujących się na przestrzeni ulicy Karola Ludwika.
Z zarządzeń gradonaczelnictwa.Pomimo niejednokrotnych zarządzeń, dotychczas śmiecie i wszelkie inne nieczystości wywożone są i zrzucane nie na miejsca na ten cel przeznaczone, zaśmiecając ulice i krańce miasto. Gradonaczelnictwo oglasza ponownie, że dla wywożenia i zrzucania śmieci zosluły ustanowienia miejsca następujące:
1. Dla suchego śmiecia: a) jar na wzgórzu Pilichowskiem, na miejscu poprzednio przeznaczonem na zakopywanie padliny. Fury jechać mają ulicą Pilichowską lub Zieloną: b) jar przy końcu ul. 29 Listopada, fury jechać mają ulicą 29 Listopada.
2. Dla suchego śmiecia, nawozu i starej słomy: a) na końcu ulicy Św. Marcina, koł "Złotego Mostu", fury jechać mają ulicą św. Marcina; b) za Janowską rogatką, za dawną prochownią na prawo od drogi Janowskiej i za Łyczakowską rogatkę za koszarami konnicy, na debrach koło drogi na Pasieki, na prawo od gościńca.
Organy policyjne mają czuwać nad tem, aby zarządzenia powyższe ściśle przestrzegano, przyczem dla orjentowania się wywęszone zostaną tablice przydrożne, wskazujące miejsce wywózki śmiecia.
Osoby, które nie zastosują się do wydanych przepisów, pociągane będą do odpowiedzialności.
Z raportów policyjnych. Onegdaj organy policji przytrzymały ogółem 51 osób, w tem 12 mężczyzn i 9 kobiet. Między innemi zamknięto w aresztach za kradzież 5 osób, za opilstwo 2, za handel wódką 1, celem sprawdzenia identyczności 24, za niedozwolony przyjazd do Galicji 2.
Bombardowanie Smyrny.
Londyn. (P. A. T.) "Daily-Espress" telegrafują z Aten, że trzy okręty wojenne dopłynęły do zatoki Smyrneńskiej 14./27. IV. i rozpoczęły bombardowanie.
Kolo Dunkierki.
Londyn. (P. A. T.). Admiralicja donosi, że rozmieszczenie niemieckich armat, które bombardowały Dunkierkę, zostało rozpoznane przez wywiady nadpowietrzne. Nieprzyjacielskie baterje atakowano wieczorem, przyczem rzucono na nie 2 wielkie i 12 małych pocisków.
Na morzu.
Londyn. (P. A. T.). Węglarka "Mobile" została zatopiona przez niemiecką podwodną łódkę na wysokości wysp Hybrydzkich. Załogę odstawiono do Stortpoth.
Katastrofa zeppelina.
Paryż. (P. A. T.). Wedlug autentycznych doniesień. Zeppelin niemiecki, który rzucał ubiegłegO tygodnia bomby na Dunkierkę, poważnie uszkodzony ogniem naszej baterji upadł na drzewa między Brüge a Gent.
Pożar w konstancy.
Bukareszt. (P. A. T.). Rankiem wybuchł wielki pożar w cysternach ropy, benzyny i nafty, należących do niemieckiego akcyjnego Towarzystwa "Gwiazda Rumuńska". Przyczyna pożaru nieznana.
Import i eksport szwedzki.
Sztokholm. (P. A. T.). Wedlus oficjalnych danych import jaj w porównaniu z ubiegłym rokiem zwiększył się trzy razy, koniczyny o dwa razy, kukurydzy 9 razy, żyta 5 razy, mąki pszennej 4 razy, a kawy o 1 i pól raza, wywóz śmietanki zwiększył się o 5 razy, a wywóz zboża wskutek zakazu wywozu silnie zmniejszył się.
Na cześć Królowej Korony Polskiej.
Tradycyjnym zwyczajem we wszystkich katolickich świątyniach lwowskich rozpoczęto wczoraj maj uroczystemi nabożeństwami, które odbywać się będą codziennie przez cały miesiąc.
W miesiącu tym obchodzi corocznie społeczeństwo polskie uroczyście pamiątkę Ślubów Jana Kazimierza w prastarej katedrze lwowskiej. Król polski, Jan Kazimierz, złożywszy w r. 1656 pamiętne w katedrze lwowskiej śluby, znajdując się w jakiś czas później w kościele OO. Jezuitów, gdy nuncjusz papieski, Piotr Vidoni odmawiał głośno litanję do Matki Boskiej, prosił tego dostojnika kościelnego, aby w końcu litanji przydał inowację: Królowo Ko rony Polskiej. W tej chwili nuncjusz zawołał: "Regina Poloniae" — i od tej chwili w całej Polsce rozbrzmiewa z dziesiątka miljonów ust prośba: "Królowo Korony Polskiej, módl się za nami!"
Zabrzmiała więc wczoraj pod sklepieniami kościołów pieśń błagalna, pieśń o wyzwolenie ducha z więzów szarzyzny i bezczynności.
Symbolem uroczystości majowych jest też figura Matki Boskiej na placu Marjackim, która zwykle przez cały miesiąc maj płonie wieczorem aureolą świateł. Znajdująca się u stóp figury studnię wybudowano sumptem miasta na skutek pamiętnej uchwały przez radę miejską w r. 1904. W tym samym roku w miesiącu wrześniu nastąpiło uroczyste jej poświęcenie z okazji I. polskiego Kongresu Marjańskiego.
Oświetlenie figury Matki Boskiej odbywa się dopiero od lipca 1914 roku. Myśl oświetlenia figury zawdzięczyć należy radcy W. Włodzimirskiemu, który domagał się tego na posiedzeniu rady miejskiej w kwietniu 1914 r. Na skutek powziętej uchwały postanowiono otoczyć figurę łukiem o 32 lampach elektrycznych, prócz tego zaś umieszczono u stóp figury, wiecznie płonącą lampę.
»Kurjer Lwowski«
Деятельность русскихъ общественныхъ организацій въ Галичинѣ.
Въ засѣданіи главнаго комитета всероссійскаго союза городовъ командированный комитетомъ въ Галичину докторъ А. Н. Меркуловъ сдѣлалъ докладъ о положеніи дѣла въ Галичинѣ.
Страна, въ значительной своей части переставшая уже быть ареной военныхъ дѣйствій, переходитъ на положеніе мирной жизни. Оставшіеся на своихъ мѣстахъ жители городовъ и деревень принялись за обработку полей и за обычныя занятія.
Но пережитыя страданія оставили глубокій слѣдъ. Наводненіе страны то той, то другой арміей въ прошломъ, постоянныя остановки и передвиженія значительнаго количества войскъ въ настоящемъ — сказались на санитарномъ состояніи страны.
Существовавшія раньше врачебно-санитарныя учрежденія закрыты.
Всѣ перевязочныя средства страны и военнаго вѣдомства естественно, поглощены нуждами арміи, и поэтому, даже такіе центры, какъ Львовъ и Перемышль, не имѣли возможности производить своевременно удаленіе отбросовъ. На городскихъ улицахъ нерѣдко можно было встрѣтитъ кучи отбросовъ. О деревняхъ и мѣстечкахъ нечего и говорить.
Средства продовольствія страны не могутъ не истощаться.
Дѣятельная помощь населенію со стороны общественныхъ организацій необходима.
Это ясно сознаеть и военное вѣдомство, и вопросъ о планомѣрной дѣятельности общественныхъ организацій въ этой области обсуждался на совѣщаніи при военно-санитарномъ управленіи.
Въ совѣщаніи, по приглашенію начальника санитарной части Галичинѣ, принимали участіе представители обывательскихъ комитетовъ и союзовъ земскаго и городского, въ томъ числѣ и докладчикъ.
Присутствовавши въ засѣданіи начальникъ санитарной части, бывшій въ осадной арміи подъ Перемышлемъ, заявилъ, что, по его мнѣнію, для полнаго успѣха всѣ санитарно-медицинскія мѣропріятія должны распространяться на все населеніе страны, какъ военное, такъ и мирное. Такъ было поставлено дѣло подъ Перемышлемъ, и осадная армія вь санитарномъ отношеніи была благополучна.
Какъ разграничить сферы дѣятельности различныхъ общественныхъ организаций.
Представиткли земскаго и городского союзовъ предложили представителямъ обывательскихъ комитетовъ взять въ свои руки дѣло организаціи.
Но представители обывательскихъ комитетовъ, ссылаясь на большій опытъ союзовъ, просили ихъ принять организацію дѣла на себя, а съ своей стороны обѣщали содѣйствіе и освѣдомленіе о мѣстныхъ нуждахъ населенія.
Окончательное распредѣленіе сферъ дѣятельности союзовъ было установлено въ совѣщаніи всѣхъ бывшихъ въ Галичинѣ дѣятелей обоихъ союзовъ.
Земскій союзъ принялъ на себя возстановленіе краевыхъ больницъ (около 35-ти больницъ на 2.500 коекъ) и этапнопитательные пункты.
Союзъ городовъ принялъ на себя устройство заразныхъ больницъ и участковыхъ лѣчебницъ тамъ, гдѣ нѣтъ краевыхъ. Въ первую очередь намѣчено 10 пунктовъ на 600 кроватей.
Всѣ прочія санітарно-эпидемическія мѣропріятія каждый союзъ принимаетъ на себя въ мѣстахъ нахожденія своихъ больницъ.
Санитарныя мѣропріятія близъ фронта принимають на себя оба союза.
Заканчивая свой докладъ, А. Н. Меркуловъ указалъ, что дѣятельность союзовъ въ санитарномъ отношеніи развивается наиболѣе успешно тамъ, гдѣ создались мѣстныя санитарныя бюро съ опытными врачами въ главѣ.
Галицкія картинки.
"Украинская" трансформація.
Было время, когда львовскій "украинец", встрѣтивъ такого-же "украинца", говорилъ:
— Мое поважане!
Другой, приняв важный видъ, отвѣчалъ:
— Поважане!
Это для того, чтобы отличаться отъ "москалефиловъ".
Потому что "москалефилы" говорили:
— Мое почтеніе!
Теперь не то.
Издалека, еле увидавъ "москалефила", "украинецъ" такъ и вопитъ на всю улицу:
— Почтеніе! Глубокое почтеніе!
И тутъ же, въ бесѣдѣ, съ открытымъ лицомъ и съ яснымъ взоромъ, заявляетъ:
— Знаете, я не признаю политикановъ. Есть же дурни, которые политикой занимаются...
И затѣмь, замѣчая изумленіе на лицѣ и затѣмъ, замѣчая изумленіе на лицѣ собесѣдника, бывшій "украинецъ", несколько запинаясь, продолжаетъ:
— А жаль, что дѣти русскаго языка не изучали: хорошій языкъ... и грамматика С. Ю. Бендасюка — хорошая книга... Такъ по ней легко можно научиться по русски.
Теплое чувство заползаетъ въ душу "москалефила":
— "Украинецъ" — и русскій языкъ хвалитъ!..
А тотъ, смотря все тѣмъ-же яснымъ взоромъ, восторженно перечисляетъ достоинства грамматики С. Ю. Бендасюка.
— Краткая... И главное — для насъ совсѣмъ понятная... И какъ это нѣкоторыя глупыя газеты, вродѣ "Дїла", ее поносили?
— Русскій языкъ — хорошій, великій не какая то тарабарская "мова".
Радостное умиленіе охватываетъ "москалефила" — наконецъ-то дождался:
— Не стало въ Галичинѣ "украинцевъ".
Можно, конечно, шутить, но фактъ остается фактомъ: гонимая раньше русская грамматика С. Ю. Бендасюка, изданная во Львовѣ нѣсколько лѣтъ тому назадъ зъ значительномъ количествѣ экземпляровъ, — нынѣ почти вся распродана.
Въ недѣлю теперь расходится больше экземпляровъ, чѣмъ раньше за цѣлый годъ...
Если статистика и психологія могутъ считаться сколько-нибудь точными науками, то предъ нами стоить нѣкоторымъ образомъ замѣчательное историческое явленіе:
— Трансформація "украинскихъ душъ"...
И эта трансформація была бы совсѣмъ хороша и утѣшительна, если бы она только произошла нѣсколько раньше:
— Ну, хотя бы до взятія Львова...
Но какъ бы то ни было, нынѣ безъ преувеличенія можно сказать:
— Русская грамматика творитъ чудеса!
На нашихъ главахъ сходить великій исторический процессъ:
Переходъ изъ узкаго загона "Украины" — На широкое поле Великой Россіи!..
С. Н. Cpединскiй.
»Прикарпатская Русь«
† S. p. Grzegorz Ziembicki.
Wiadomość o śmierci śp. Grzegorza Ziembickiego odezwała się smutnem echem w sercach wielu, bo postać to była niezwykła, charakter zacny, zasługi jego wobec społeczeństwu niemałe.
Niedawno jeszcze czynny jako kierownik Sanatorjum Czerwonego Krzyża pozyskał jak największe uznanie rannych, którym użyczał umiejętnej pomocy, ciesząc się znakomitymi wynikami nawet w trudnych i ciężkich przypadkach operacyjnych.
Wypadki wojenne przyspieszyły skon śp. Ziembickiego. Zgnębiła go wiadomość o spustoszeniu jego posiadłości rodzinnej i ruinie majątkowej, co niewątpliwie pogorszyło stan jego zdrowia.
Sp. Ziembicki ukończył Wydział lekarski w Paryżu, był jako ochotnik w r. 1870 w ambulansach i we Francji dal się poznać ze swych pierwszych prac naukowych. W r. 1880 osiadł we Lwowie, gdzie wkrótce zasłynął jako znakomity operator.
Literaturę lekarską wzbogacił licznemi pracami, drukowanemi między innemi w "Przeglądzie lekarskim". Brał żywy udział w rozprawach na posiedzeniach lwowskiego Tow. lekarskiego i na Zjazdach lekarzy polskich.
Po otwarciu Wydziału lekarskiego we Lwowie objał stanowisko docenta, a w r. 1897 otrzymał tytuł profesora. Skupiali się na jego oddziale szpitalnym młodzi lekarze, w których umiał rozbudzić zamiłowanie sztuki chirurgicznej i na dzielnych operatorów wyszkolić.
W obcowaniu umiał łączyć wytworność francuską z uprzejmością i serdecznością. Cenili go i szanowali wszyscy, lekarze lgnęli do niego sercem.
Osobliwie młodsza generacja lekarzy okazywała mu szczerą sympatję i zaufanie. Gdy przed kilkunastu laty także i w naszym kraju począł się ruch organizacyjny między lekarzami w obronie moralnych i ekonomicznych interesów zawodu, śp. prof. Grzegorz Ziembicki, podobnie jak w Krakowie śp. prof. Jordan, stanął zaraz na czele nowej organizacji, na którą wówczas wielu patrzyło jeszcze z uprzedzeniem i niedowierzaniem. Nie brakło go na żadnem zebraniu koleżeńskiem, na którem omawiało się, czy to zasadnicze podstawy etyki lekarskiej, czy ubezpieczenie wdów i sierót po lekarzach, czy społeczne zadania medycyny. Sp. Ziembicki wraz z śp. prof. Kadyi'em byli gorliwymi zwolennikami nowych prądów w zawodowych stosunkach lekarzy polskich, które po pokonaniu wiciu oporów zwyciężyły na całej linji. Była to praca organizacyjna pionierska, wymagająca nieraz odwagi cywilnej, narażająca na sarkania osób, zapleśniałych w dawnem pojmowaniu stanowiska lekarza.
Tak śp. Grzegorz Ziembicki zarówno własnym przykładem, jak wymownem słowem współpracował nad wytworzeniem nowoczesnego typu polskiego lekarza-obywateła.
»Kurjer Lwowski«
08.05.2015