Wrzesień 1914.
Przed kilku dniami zamieściliśmy pod powyższym tytułem statystykę odnoszącą się do życia miasta w czasie wojennym. Obecnie, dzięki uprzejmości referenta miejskiego Biura statystycznego p. Dyszkiewicza, mamy przed sobą niektóre daty za miesiąc wrzesień 1914, a więc za czas kiedy wypadki wojenne rozwinęły się w calej pelni. Cyfry, które poniżej przytaczamy uzupełnione są zestawieniem porównawczem za wrzesień 1913, które wykażą znaczną nieraz różnicę.
Co do ruchu ludności w mieście we wrześniu, biuro statystyczne podaje cyfrę średnią roczną na 212.030 osób (w 1913 r. osób 219.987). Liczba osób, które z początkiem września opuściły miasto, jest oczywiście większa, aniżeli wykazuje statystyka. Przypuszczalnie ubyło z miasta w tym miesiącu kilka dziesiątków tysięcy osób, wliczając w to osoby, powołane do służby wojskowej.
Urodzin zanotowano we wrześniu 1914 ogółem 526, w czem nieżywo urodzonych dzieci było 27 (płci męskiej 12, żeńskiej 15). W roku 1913 w tym czasie zanotowano ogółem 683 urodzin, w czem 43 nieżywo urodzonych.
Skonów było razem 459, w tej liczbie 44 obcych (w 1913 r. było skonów 350). Jak z powyższego widać, śmiertelność nieco się wzmogła. Powodem śmierci były następujące choroby: płonica 4, krztusiec 3, dławiec i błonica 4, influenza 1, cholera azjatycka 8 (w 1913 r. w tym miesiącu nie było żadnego wypadku), cholera swojska 10, czerwonka 31 (w 1913 r. 1 wypadek), gruźlica płuc 77 (64), gruźlica mózgu 4, udar i rozmiękczenie mózgu 10, zapalenie płuc 33 (19), nieżyt kiszek i żołądka 62 (51), rozwój niedostateczny 33 (10), uwiąd starczy 43 (31), śmierć gwałtowna 29 (w 1913 r. tylko 12) i t. d.
Śmiertelność według wieku przedstawia się następująco: do 15 roku życia zmarło osób 217, od 15—30 lat 34, od 30—60 lat 114, ponad 60 lat 94 osób. Według wyznania zmarło rzymsko-kat. 236 osób. grecko-kat. 81, protestantów 6, żydów 123 (w 1913 r. 63). innych 13 (1).
Na choroby zakaźne zapadło we wrześniu 298 mieszkańców i 101 osób z pośród obcych i wojska, razcin 399. A mianowicie: na płonicę 20 osób (w 1913 r. 36), odrę 1, dyfterję 14 (45), dur brzuszny 8, czerwonkę 196 (14), inne choroby zakaźne 59.
Stacja ratunkowa. Towarzystwo ratunkowe udzielilo pomocy we wrześniu 644 razy (we wrześniu 1913 r. 1229 razy). Od września pogotowie ratunkowe funkcjonuje tylko w dzień. Nagłych zasłabnięć było 133, przypadków chirurgicznych 362, samobójstw 5 (w 1913 r. 17). Korzystało z pomocy pogotowia mężczyzn 269, kobiet 271, dzieci 104. Wypadków pokąsania przez psy było 6. przejechań przez automobile 4. Służbę pełniło 6 lekarzy (w 1913 r. 15 lekarzy).
Wody doprowadzono wodociągiem miejskim z Woli Dobrostańskiej do miasta 6.249.329 hektolitrów. Najmniej doprowadzono wody do miasta dnia 7. września (117.976 hl.), w czasie tym bowiem odbywały się niedaleko walki, a zakład funkcjonował pod gradem kul.
Miejski tramwaj elektryczny przewiózł we wrześniu osób 682.301, a więc mniej o 2.064.185. Przychód ze sprzedaży biletów wynosił zaledwie 72.945 kor. (w 1913 r. 252.795 kor.), za abonament 1.138 k. (39.803), razem 73.083 kor.
Miejski zakład oświetlenia elektrycznego. Ilość załączonych instalacji wynosiła we wrześniu 13.164 (11.236), przybyło w ciągu miesiąca 120 (818), ubyło 273 (399). Mierników było dla światła 12.753, dla motorów 413. Ilość żarówek wynosiła z początkiem miesiąca 218.895, w ciągu miesiąca przybyło 2978 (11.361), ubyło 4.320 (5.253). pozostało 217.503. Lukowych lamp było z początkiem miesiąca 626, przybyło 2 (11), ubyło 18 (—), pozostało 610. Motorów było 1094, przyrządów 916.
Zakład gazowy miejski wyprodukował gazu we wrześniu 389.280 m. sześć. Z tego zużytkowano: dla oświetlenia publicznego 117.793 (35.2 proc.), dla oświetlenia prywatnego 101.325 m. szcśc., dla celów technicznych 116.899.
Miejskie biuro pośrednictwa pracy. Zgłoszeń miejsc woinych było we wrześniu 62. (We wrześniu 1913 zgłoszono 406). Podań o miejsca wpłynęło 139, w czem 134 kobiet. Stręczeń dokonano tylko 9.
Pożarów było we wrześniu 15. Rodzaj pożaru: dachowy 5, pokojowy lub piwniczny 5, sufitowy 1, innych 4. Podług przyczyn: rozmyślne podpalenie 1. nieostrożność 1, reszta przypada na inne lub niezbadane przyczyny.
Desyufekcja. Ilość uskutecznionych we wrześniu desynfekcji 144, a to mieszkań 100, rzeczy 44. Choroby, z powodu których przedsięwzięto desinfekcje: gruźlica 2, dyfterja 7, płonica 9, tyfus brzuszny 6 (22), innych chorób zakaźnych 120 (15).
Ruchu budowlanego we wrześniu nie było żadnego.
Ceny mięsa i słoniny. Mięso wolowe przednie kosztowało 1.80 k., rozbratel 2.25 k., polędwica 2.25 k., cielęcina 3.00 k., mięso wieprzowe 2.30 k., polędwica wieprzowa 2.60 k., smalec 3.00 k., słonina 3.00 k. za 1 kg. Zresztą obowiązywała taryfa maksymalna.
Ruch w Kasie chorych był we wrześniu 1914 bardzo slaby. Ogółem zgłosiło się 115 osób (w 1913 r. 3.001 osób). Z tego uznano za niezdolnych 46 (783). Z niezdolnych do pracy było obłożnie chorych 24, nieobłożnie 27. Ogólna suma dni leczenia 391 (9.376). Zasiłków udzielono ogółem 511 k. 32 gr. W szpitalu leczono w tym czasie 2 osoby.
Innych dat brak.
